w jakim stopniu
  • Poradnictwo od Sasa do lasa
    3.02.2016
    3.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy w beletrystyce należy pochylać madame przy imieniu i nazwisku? Podobnie yin i yang?
    Filozof X i jego nauki w dużej mierze wylądowali więc na śmietniku historii teozofii. Czy orzeczenie ma dobrą formę? Zdanie brzmi dziwnie.
    Mnich pustelnik czy mnich-pustelnik?
    Czy można obalić czyjeś dziedzictwo?
    Góry nie były już taką nieprzebytą przeszkodą jak dawniej. Czy można przebyć przeszkodę?
    Z poważaniem
    Katarzyna C.
  • porządek alfabetyczny
    18.07.2003
    18.07.2003
    Dzień dobry. Bardzo proszę o wyjaśnienie, w jakim miejscu w spisach alfabetycznych należy umieszczać wyrazy (nazwiska) rozpoczynające się od liter, których nie ma w polskim alfabecie. Chodzi mi tutaj o takie litery, jak C lub S z różnymi „daszkami”, niemieckie „umlauty”, szwedzkie literki z małymi kółeczkami u góry itp. Czy je traktować, jakby nie miały tych dodatków, i umieszczać między innymi wyrazami na S, C itp., czy raczej – po zakończeniu spisu – dajmy na to, na S – sporządzić spis na Ś (to jeszcze polski alfabet) i dopiero spis na S z daszkiem? To drugie wydaje mi się bardziej sensowne, ale spotykam często tę pierwszą wersję.
    Z pozdrowieniami
  • Powiedział, że… i że…
    9.09.2004
    9.09.2004
    Proszę o wyjaśnienie, jak należy prawidłowo stosować interpunkcję w zdaniach złożonych, np.: „Powiedział, że zrobi obiad oraz że posprząta”. Czy spójniki, w tym przypadku oraz, znoszą przecinek, czy też nie? Jeśli nie, to w którym miejscu należy go postawić – przez oraz czy normalnie przed że? Dziękuję za wyjaśnienie.
    Pozdrawiam
    Jolanta Kurowska
  • tytuły i cytaty
    8.04.2009
    8.04.2009
    W jaki sposób podajemy w tekście tytuły i cytaty? Czy kursywą w cudzysłowie, samą kursywą, czy tylko w cudzysłowie. Czy prawdą jest, że jako cytat możemy zapisać w cudzysłowie tylko cudze wypowiedzi, a nie np. własne (bo mają to być cudze słowa, co wynika z nazwy – cudzysłów)?
  • Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych

    5.11.2023
    5.11.2023

    Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?

  • apostrof
    26.07.2002
    26.07.2002
    Jestem Polką mieszkającą w Wielkiej Brytanii i obecnie kształcę się na tłumacza w City University w Londynie. Ostatnio moja wykładowczyni zwróciła mi uwagę na polską pisownię nazwisk angielskich (z apostrofem lub bez?). Otóż ja twierdzę, ze jeżeli nazwisko jest bardzo znane w Polsce, ulega ono spolszczeniu, np. Charlesa Dickensa, natomiast jeżeli jest ono mniej znane np. Jonny Gribbin, to pozostawia się apostrof przed a, np. Jonniego Gribbin’a. Tak też sądziła moja poprzednia wykładowczyni. Jakie jest Pana zdanie? Z niecierpliwością czekam na odpowiedź.
    Z poważaniem,
    Joanna Slomianowska-Randall
  • bilet i cegiełka
    17.03.2011
    17.03.2011
    Szanowni Państwo,
    jaka pisownia jest poprawna: bilet cegiełka, bilet-cegiełka czy bilet „cegiełka”? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • brat dobra rada
    8.10.2010
    8.10.2010
    Witam serdecznie!
    Mam pytanie odnośnie do pisowni wyrażenia brat dobra rada. W zdaniu poprzedzającym brat mówi do siostry, że ma zawsze dla niej dobrą radę, na co ona odpowiada: „Dziękuję ci, bracie dobra rado”. Jaki powinie być tu poprawny zapis? Będę wdzięczna za odpowiedź!
    Pozdrawiam,
    Ala Klich
  • Chippewas, Chipewyan, Czipewejowie, Czipewianie, Czipewejanie
    24.10.2016
    24.10.2016
    W polskiej literaturze, niestety także naukowej, dwa zupełnie różne ludy tubylcze Ameryki Północnej, Chippewas i Chipewyan, bywają tłumaczone w ten sam sposób: jako Czipewejowie. W istocie Czipewejowie powinno odnosić się wyłącznie do Chippewas, którzy nie mają nic wspólnego z Chipewyan. Czy warto próbować spolszczać Chipewyan? Jeśli tak, to czy np. Czipewianie z punktu widzenia polskiego słowotwórstwa byłoby wersją poprawną? Jak wyglądałaby wtedy liczba pojedyncza – Czipewianin?
  • Co obce, to kursywą?
    13.10.2005
    13.10.2005
    Szanowny Panie Profesorze Językoznawco Udzielający Porad!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy obce słowa i wyrażenia takie, jak np.: ego, a priori, credo, consensus, brewe, par excellence, motu proprio, notabene, ad hoc, happy end, pro life, sic, de facto, college, zadomowiły się na tyle w polszczyźnie, że nie trzeba już ich wyróżniać w tekście kursywą? Czy może niektóre z nich?
    Z poważaniem
    Aleksandra Kowal
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego